Kikker

Anura

Grootte en Gewicht

Mannetjes zijn meestal kleiner dan vrouwtjes.
De grootte varieert sterk per soort:
- Kleinste soorten: ongeveer 1 cm (zoals de Paedophryne amauensis).
- Grootste soorten: tot wel 30 cm (zoals de Goliathkikker).
Gewicht:
- Kleinere soorten wegen slechts een paar grammen.
- De Goliathkikker kan tot 3,3 kg wegen!

Levensduur

In het wild leven kikkers gemiddeld 5 tot 10 jaar.
In gevangenschap kunnen sommige soorten wel meer dan 20 jaar oud worden, afhankelijk van verzorging en soort.

Voedsel

Kikkers zijn carnivoren:

Ze eten insecten, wormen, spinnen, slakken en soms zelfs kleine vissen of andere kikkers.
Grote soorten kunnen ook kleine zoogdieren of vogels eten.
Kikkervisjes (de larven) zijn meestal planteneters of detritivoren (ze eten rottend materiaal).

Kenmerken

Kikkers zijn amfibieën die behoren tot de orde Anura. Ze hebben een gladde, vochtige huid, lange achterpoten voor het springen, en leven zowel in water als op het land. Ze ademen via hun huid én longen, en staan bekend om hun kwaakgeluiden, vooral tijdens het paarseizoen.

Familie

Kikkers behoren tot de familie Ranidae, ook wel de “echte kikkers” genoemd. Er zijn echter veel andere families binnen de orde Anura, zoals:

Hylidae (boomkikkers)
Bufonidae (padden, hoewel technisch gezien geen “kikkers”)
Dendrobatidae (gifkikkers)

Leefgebied en Verspreiding

Kikkers komen voor op alle continenten behalve Antarctica. Ze leven in:

Regenwouden
Moerassen
Rivieren en meren
Graslanden
Stedelijke gebieden (zoals tuinen en vijvers)

Interessante Feiten

Kikkers kunnen via hun huid ademen.
Sommige soorten kunnen hun kleur veranderen om zich aan te passen aan hun omgeving.
De gifkikker heeft een van de krachtigste natuurlijke gifstoffen ter wereld.
Kikkers gebruiken hun ogen om voedsel door te slikken – ze trekken hun ogen naar binnen om het voedsel naar hun keel te duwen.
De Goliathkikker is de grootste kikker ter wereld en leeft in West-Afrika.

Extra informatie over Kikkers

waar gebruiken Kikkers hun tong voor?

Hoe lang is de tong van een kikker?

De tong van een kikker is verrassend lang in verhouding tot zijn lichaam. Bij sommige soorten kan de tong tot wel 1,5 keer de lengte van hun kop zijn. Dit betekent dat een kikker met een kop van 4 cm een tong van ongeveer 6 cm kan hebben!

Waarvoor gebruiken kikkers hun tong?

Kikkers gebruiken hun tong om:

Prooien te vangen, zoals insecten, spinnen en andere kleine dieren.
Hun tong werkt als een soort kleverige val: zodra de prooi wordt geraakt, blijft deze eraan plakken.
De tong is bedekt met een plakkerig slijm dat helpt om de prooi stevig vast te houden.
Na het vangen wordt de tong razendsnel teruggetrokken en verdwijnt de prooi in de bek.

Hoe snel kunnen ze hun tong uitsteken?

De tong van een kikker is ongelooflijk snel:

Het uitsteken en terugtrekken van de tong duurt slechts 0,07 seconden – sneller dan een oogwenk!
Dit maakt de kikker tot een van de snelste jagers in het dierenrijk, ondanks zijn rustige uiterlijk.

Extra weetje

De tong van een kikker zit aan de voorkant van de mond vast (in plaats van achterin zoals bij mensen). Hierdoor kan hij zijn tong naar voren en naar buiten klappen als een soort katapult.

Kunnen Kikkers slapen?

Moet een kikker slapen?

Ja, kikkers slapen wel degelijk, al ziet het er anders uit dan bij mensen of zoogdieren. Ze hebben rustperiodes waarin hun lichaam en hersenen tot rust komen. Dit is belangrijk voor hun herstel en energiehuishouding.

Hebben kikkers oogleden?

Kikkers hebben geen echte oogleden zoals mensen. In plaats daarvan gebruiken ze een speciaal membraan dat hun ogen beschermt tijdens het slapen.

Dit membraan heet het nictiterende membraan (ook wel knipvlies genoemd).
Het is een doorzichtig of halfdoorzichtig vlies dat over het oog schuift als de kikker rust.
Hierdoor lijken hun ogen vaak dof of troebel als ze slapen.

Wat gebeurt er in hun lichaam tijdens de slaap?

Tijdens de slaap:

Verlaagt hun metabolisme (stofwisseling), zodat ze minder energie verbruiken.
Hun hartslag en ademhaling vertragen.
Ze blijven meestal stil zitten of liggen, vaak op een beschutte plek.

Gedrag van een slapende kikker

Ze zoeken een veilige, vochtige plek op, zoals onder bladeren, in modder, of tussen stenen.
Ze blijven stil en bewegen nauwelijks.
Hun ogen zijn half gesloten of bedekt met het membraan.
Sommige soorten slapen zelfs onder water, waarbij ze via hun huid zuurstof opnemen.

Hoe ademen Kikkers?

Veel mensen denken dat kikkers ademen via hun mond of neusgaten, net zoals mensen. Maar dat is niet helemaal waar. Hoewel kikkers wel neusgaten hebben en die gebruiken om te ademen, is hun belangrijkste ademhalingssysteem hun huid.

Wat is Cutaneous Respiration?

Kikkers ademen grotendeels via een proces dat “cutaneous respiration” heet:

Dit betekent letterlijk: ademhaling via de huid.
Hun huid is dun, vochtig en doorlaatbaar, waardoor zuurstof uit de lucht of het water direct in hun bloed kan worden opgenomen.
Tegelijkertijd wordt koolstofdioxide via de huid afgevoerd.

Waarom ademen kikkers niet alleen via hun neusgaten?

Kikkers hebben geen middenrif zoals mensen, dus ze kunnen niet actief lucht in hun longen zuigen.
In plaats daarvan gebruiken ze hun keelspieren om lucht naar binnen te pompen.
Dit is een traag en beperkt systeem, dus ze vertrouwen sterk op hun huid voor zuurstofopname, vooral als ze onder water zijn.

Wat doen kikkers in de natuur als ze ademen?

In het water blijven ze vaak stil zitten, zodat hun huid optimaal zuurstof kan opnemen.
Op het land zoeken ze vochtige plekken, want droge huid belemmert de ademhaling.
Sommige soorten kunnen urenlang onder water blijven dankzij huidademhaling.

Ademen alle kikkersoorten via hun huid?

Ja, alle kikkersoorten gebruiken hun huid om te ademen, maar:

De mate waarin ze dat doen verschilt per soort.
Sommige soorten, zoals aquatische kikkers, ademen bijna volledig via hun huid.
Andere soorten, zoals boomkikkers, gebruiken hun longen meer, vooral op het land.

Hoe hoog kan Kikkers springen?

Kikkers staan bekend om hun uitzonderlijke springvermogen. De meeste kikkers kunnen:

Hoe hoog (en ver) kunnen kikkers springen?

10 tot 20 keer hun lichaamslengte springen!
Een gewone kikker van 10 cm lang kan dus wel 1 tot 2 meter ver springen.
De kampioen is de boomkikker, die tot 50 keer zijn lichaamslengte kan springen.
De Goliathkikker, ondanks zijn grootte, springt minder ver vanwege zijn gewicht.

Hoe springen kikkers precies?

Kikkers gebruiken hun krachtige achterpoten om te springen:

Ze hurken eerst omlaag, waarbij ze hun poten buigen.
Dan strekken ze hun achterpoten explosief uit, wat hen de lucht in katapulteert.
Hun voorpoten worden gebruikt om te balanceren en te landen.

Hoe springen kikkers precies?

Kikkers gebruiken hun krachtige achterpoten om te springen:

Ze hurken eerst omlaag, waarbij ze hun poten buigen.
Dan strekken ze hun achterpoten explosief uit, wat hen de lucht in katapulteert.
Hun voorpoten worden gebruikt om te balanceren en te landen.

Hun spieren zijn speciaal gebouwd voor krachtige, korte bewegingen, net als een veer die wordt losgelaten.

Waarom springen kikkers eigenlijk?

Kikkers springen om verschillende redenen:

Om te ontsnappen aan roofdieren (zoals slangen, vogels of vissen).
Om prooien te vangen of zich snel te verplaatsen naar een nieuwe plek.
Om te paren: mannetjes springen vaak naar vrouwtjes of naar geschikte waterplekken.

Hoe zit het met hun uithoudingsvermogen?

Kikkers zijn geen langeafstandsspringers.
Ze kunnen meerdere keren achter elkaar springen, maar raken snel vermoeid.
Na een reeks sprongen rusten ze meestal even uit.
Hun uithoudingsvermogen hangt af van de soort, leeftijd, temperatuur en vochtigheid.

Hier filmpje hoe deze knappe amfibie Springt.

Hoe drinken kikkers eigenlijk?

Veel mensen denken dat kikkers net als mensen drinken via hun mond. Maar dat klopt niet! Kikkers hebben een heel andere manier om water op te nemen.

De huid als drinkorgaan

Kikkers drinken niet met hun mond, maar via hun huid. Ze hebben een speciaal gebied op hun buik en dijen dat bekend staat als het “drinkvlak” of “drinking patch”:

Dit is een dun, doorlaatbaar stuk huid dat water uit de omgeving opneemt.
Ze gaan vaak op vochtige grond zitten of in ondiep water, zodat hun huid het water kan absorberen.
Dit proces heet “cutane wateropname”, wat betekent: water opnemen via de huid.

Hoe krijgt de kikker het water?

Het water wordt via het drinkvlak direct in het lichaam opgenomen.
Er is geen slok of slikbeweging nodig.
De huid werkt als een soort spons, die water uit de omgeving zuigt.

Doen alle kikkersoorten dit?

Ja, alle kikkersoorten drinken via hun huid, maar:

Sommige soorten zijn beter aangepast aan droge omgevingen en kunnen water opslaan in hun lichaam.
Andere soorten leven in vochtige gebieden en nemen voortdurend water op.

Is dit belangrijk voor de kikker?

Ja, enorm belangrijk!

Kikkers zijn gevoelig voor uitdroging.
Zonder voldoende vocht kunnen ze niet goed ademen via hun huid, en hun lichaam raakt uit balans.
Daarom zoeken ze altijd vochtige plekken op en vermijden ze droge omstandigheden.