Kameleon

Chamaeleonidae

Grootte en Gewicht

Mannetjes kunnen groter worden dan vrouwtjes, afhankelijk van de soort.
- De grootste soort, de Parson’s kameleon (Calumma parsonii), kan tot 70 cm lang worden.
- De kleinste soort, de Brookesia micra, wordt slechts 3 cm lang.
Gewicht varieert sterk:
- Grote soorten kunnen tot 500 gram wegen.
- Kleine soorten wegen vaak minder dan 50 gram.

Levensduur

In het wild leven kameleons meestal 2 tot 10 jaar, afhankelijk van de soort.
In gevangenschap kunnen sommige soorten langer leven, tot wel 12 jaar, mits goed verzorgd.

Voeding

Kameleons zijn insecteneters (insectivoren), maar sommige grotere soorten eten ook kleine vogels of reptielen. Hun dieet bestaat uit:

Krekels
Sprinkhanen
Motten
Kevers
Soms fruit (bij sommige soorten)
Soms kleine reptielen of vogels (bij grotere soorten)

Ze gebruiken hun lange, kleverige tong om prooien op afstand te vangen.

Uiterlijke Kenmerken

Ogen: Kunnen onafhankelijk van elkaar bewegen.
Tong: Kan tot 2 keer de lichaamslengte uitschieten.
Huid: Kan van kleur veranderen voor camouflage, communicatie of temperatuurregeling.
Staart: Vaak grijpend (prehensiel), gebruikt om takken vast te houden.
Voeten: Gespleten tenen, perfect voor het grijpen van takken.

Familie: Classificatie

Deze familie valt binnen de orde van de Squamata (de geschubde reptielen), en meer specifiek binnen de onderorde Iguania, waartoe ook leguanen en agamen behoren.

Habitat en Verspreiding

Kameleons leven voornamelijk in:

Afrika (vooral Madagaskar, waar meer dan de helft van alle soorten voorkomt)
Zuid-Europa
Midden-Oosten
Zuid-Azië
Sri Lanka
Enkele soorten zijn geïntroduceerd in delen van de VS (zoals Florida en Hawaï)

Ze leven meestal in:

Tropische en subtropische bossen
Savannes
Bergachtige gebieden

Interessante Feiten

Kameleons veranderen niet van kleur om zich alleen te camoufleren, maar ook om te communiceren of hun temperatuur te reguleren.
Hun ogen hebben een gezichtsveld van bijna 360 graden.
De tong van een kameleon kan in 0,07 seconden uitschieten.
Sommige soorten kunnen kleuren zien die mensen niet kunnen waarnemen, zoals ultraviolet licht.

Extra informatie over Kameleons

Wat is een Kameleon?

Kameleons zijn een bijzondere groep hagedissen die bekend staan om hun vermogen om van kleur te veranderen, hun lange tong en hun ogen die onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen. Ze behoren tot de familie Chamaeleonidae.

Kunnen kameleons in kleuren veranderen?

Kleurverandering bij kameleons: Feiten vs. Fabels

Veel mensen denken dat kameleons alle kleuren van de regenboog kunnen aannemen, zoals je soms ziet in tekenfilms of op sociale media. Maar dat is een misverstand. Hoewel kameleons indrukwekkende kleurveranderingen kunnen ondergaan, zijn ze beperkt tot een bepaald kleurenspectrum, afhankelijk van de soort.

Wat is de normale kleur van een kameleon?

De meeste kameleons zijn in rust groen, bruin of grijzig, wat hen helpt om zich te camoufleren in hun natuurlijke omgeving, zoals bladeren en takken.

Hoe werkt kleurverandering?

Kameleons veranderen van kleur door het gebruik van speciale huidcellen die pigmenten en kristallen bevatten. Deze cellen worden chromatoforen genoemd en bestaan uit verschillende lagen:

Soorten chromatoforen:

Melanoforen
- Bevatten melanine (donker pigment)
- Regelen de hoeveelheid zwart of bruin in de huid
- Kunnen de huid donkerder maken bij stress of dreiging
Erytroforen
- Bevatten rode pigmenten
Xanthoforen
- Bevatten gele pigmenten
Iridoforen (of guanoforen)
- Bevatten microscopische kristallen die licht reflecteren
- Verantwoordelijk voor blauwe en iriserende kleuren
- Werken samen met andere chromatoforen om kleuren als groen of paars te creëren

Door het samentrekken of ontspannen van deze cellen kunnen kameleons de kleur en intensiteit van hun huid aanpassen.

Waarom veranderen kameleons van kleur?

Kleurverandering heeft meerdere functies:

Camouflage: Om zich te verbergen voor roofdieren of prooien
Thermoregulatie: Donkere kleuren absorberen meer warmte, lichte kleuren reflecteren zonlicht
Communicatie: Om emoties of intenties te tonen aan soortgenoten

Kleur en emotie

Kameleons gebruiken kleur ook om hun gemoedstoestand te tonen:

Helder groen/blauw: Ontspannen of territoriaal
Donkerbruin/zwart: Gestrest, bang of boos
Fel geel/oranje: Klaar om te paren of agressief
Bleek of vaal: Ziekte of zwakte

Zijn kameleons uniek?

Nee! Andere dieren kunnen ook van kleur veranderen:

Cephalopoden (zoals inktvissen en octopussen): Zeer geavanceerde kleurverandering voor camouflage en communicatie
Zeepaardjes: Kunnen van kleur veranderen tijdens het paren of bij stress
Tilapia en platvissen: Veranderen van kleur om zich aan te passen aan de bodem of omgeving

Hoe jagen Kameleon hun prooi

Kameleons zijn meesterlijke jagers, ondanks hun rustige en trage uiterlijk. Ze gebruiken een unieke techniek waarbij hun tong als een katapult wordt afgevuurd om prooien te vangen — vergelijkbaar met hoe een kikker zijn tong gebruikt, maar nog veel indrukwekkender.

De jachttechniek stap voor stap

Observeren met hun ogen
Kameleons hebben ogen die onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen. Zo kunnen ze hun omgeving in bijna 360 graden scannen zonder hun hoofd te bewegen. Zodra ze een insect spotten, richten beide ogen zich op het doelwit voor dieptezicht.
Tong lanceren
De tong van een kameleon is extreem lang — soms wel 2 keer de lengte van zijn eigen lichaam!
- De tong wordt in 0,07 seconden afgevuurd.
- De snelheid kan oplopen tot 6 meter per seconde.
- Aan het uiteinde zit een kleverig zuignapachtig kussentje dat de prooi vastgrijpt.
Prooi vangen
Zodra de tong de prooi raakt, blijft deze plakken aan het kleverige uiteinde. De tong wordt razendsnel weer ingetrokken, samen met de prooi.

Hoe eet een kameleon zijn voedsel?

De prooi wordt naar de bek getrokken.
Met behulp van kleine, scherpe tandjes wordt het insect verpletterd.
De kameleon kauwt zijn prooi langzaam en slikt het dan door.
Ze drinken meestal dauw of waterdruppels van bladeren, omdat ze zelden uit stilstaand water drinken.

Wat gebeurt er als een kameleon een mens ziet?

Kameleons zijn schuwe en solitaire dieren. Ze zijn niet agressief tegenover mensen, maar ze zijn ook niet sociaal of nieuwsgierig zoals sommige andere dieren. Wanneer een kameleon een mens tegenkomt, hangt zijn gedrag af van hoe dichtbij je komt en hoe bedreigend hij zich voelt.

Typisch gedrag van een kameleon bij het zien van een mens:

1. Bevriezen of stil blijven zitten

De eerste reactie is vaak om stil te blijven zitten en te vertrouwen op camouflage.
Ze hopen dat ze niet opvallen en dat de “indringer” weer weggaat.

2. Langzaam wegbewegen

Als je dichterbij komt, zal de kameleon langzaam en voorzichtig proberen weg te kruipen naar de andere kant van een tak of blad.
Ze bewegen vaak wiegend, alsof ze een blad in de wind zijn, om minder op te vallen.

3. Kleurverandering

Als de kameleon zich bedreigd voelt, kan hij donkerder van kleur worden (bijvoorbeeld donkerbruin of zwart).
Dit is een teken van stress of angst.

4. Opblazen en dreigen

Sommige soorten zetten hun lichaam op, openen hun bek en maken zich groot om indruk te maken.
Ze kunnen ook sissen als waarschuwing.

5. Vluchtgedrag

Als er een ontsnappingsroute is, zal de kameleon proberen te ontsnappen naar een hogere of dichtere plek.

Wat doet een kameleon niet?

Ze vallen geen mensen aan.
Ze bijten zelden, en alleen als ze zich echt in het nauw gedreven voelen.
Ze springen niet op mensen af.

🌍Kameleon in andere talen🌍

1 🇳🇱🇧🇪 Kameleon

2 🇬🇧🇺🇸 Chameleon

3 🇩🇪 Chamäleon

4 🇫🇷 caméléon

5 🇮🇹 camaleonte

6 🇪🇸🇲🇽 camaleón

7 🇵🇹🇧🇷 camaleão

8 🇯🇵 カメレオン ( kame-reon )

9 🇨🇳 变色龙 ( Biàn sè lóng )

10 🇰🇷 카멜레온 ( kamelleon )

Animal Info

Jouw favoriete zoölogie Website!