Octopussen behoren tot de intelligentste ongewervelde dieren op aarde. Hun hersenen zijn complex en goed ontwikkeld: ze hebben ongeveer 500 miljoen zenuwcellen, waarvan een groot deel zich in hun armen bevindt. Hoewel octopussen geen IQ hebben zoals mensen, tonen ze gedrag dat vergelijkbaar is met dat van slimme zoogdieren zoals dolfijnen en apen.

Wat voor intelligente dingen kunnen octopussen doen?

Octopussen kunnen:

• Puzzels oplossen, zoals het openen van potten of doolhoven.
• Leren door observatie, bijvoorbeeld door andere octopussen te imiteren.
• Geheugen ontwikkelen, zowel korte- als langetermijn.
• Problemen oplossen, zoals het ontsnappen uit afgesloten ruimtes.

In laboratoria zijn octopussen getest met speelgoed, doolhoven en voedselverpakkingen, en ze tonen vaak creatieve oplossingen.

Gebruiken octopussen gereedschap?

Ja! Octopussen zijn een van de weinige dieren die gereedschap gebruiken. Voorbeelden:

• Kokosnootschelpen gebruiken als schuilplaats of bescherming.
• Stenen en schelpen gebruiken om hun hol af te dekken.
• Voorwerpen verplaatsen om barrières te bouwen tegen roofdieren.

Dit gedrag is zeldzaam in het dierenrijk en toont aan hoe slim ze zijn.

Hoe ontsnappen octopussen?

Octopussen zijn meesters in ontsnappen:

• Ze kunnen hun lichaam door zeer kleine openingen persen.
• Ze gebruiken camouflage om onopgemerkt te blijven.
• Ze spuiten inkt om vijanden te verwarren.
• In aquaria zijn ze bekend om het openen van deksels, ontsnappen uit tanks, en zelfs het bezoeken van andere aquaria om voedsel te stelen.

Kunnen octopussen zichzelf herkennen in een spiegel?

Er is nog geen sluitend bewijs dat octopussen zichzelf herkennen in een spiegel zoals sommige apen of dolfijnen. Wel tonen ze nieuwsgierigheid en reactie op hun spiegelbeeld, wat wijst op een zekere mate van zelfbewustzijn.

Hebben Octopussen Geheugen?

Ja, octopussen hebben een goed ontwikkeld geheugen. Ze kunnen zowel kortetermijn- als langetermijninformatie opslaan. Interessant is dat hun armen zelfstandig kunnen reageren op prikkels, omdat een groot deel van hun zenuwstelsel zich in de armen bevindt.

Soms gebruiken octopussen hun zuignappen om objecten of levende wezens te herkennen. Deze zuignappen bevatten gevoelige receptoren die niet alleen aanraking registreren, maar ook chemische signalen, waardoor ze kunnen “proeven” wat ze aanraken. 

Hoeveel hersenen heeft een octopus?

Een octopus heeft:

• Eén centrale hersenstructuur in het hoofd.
• Acht mini-hersenen in elke arm, die zelfstandig kunnen handelen.

In totaal heeft een octopus dus negen hersenen. De centrale hersenen coördineren het gedrag, terwijl de armen onafhankelijk kunnen reageren en zelfs leren.

De hersenen bevinden zich:

• Centraal in het hoofd, tussen de ogen.
• In de armen, waar zenuwclusters complexe bewegingen aansturen.

Welke octopussoort is het meest intelligent?

De Gewone Octopus (Octopus vulgaris) wordt beschouwd als een van de intelligentste soorten. Deze soort is vaak gebruikt in wetenschappelijke studies en toont indrukwekkend leervermogen, geheugen en probleemoplossend gedrag.

Andere manieren waarop octopussen intelligent zijn

Naast geheugen en gereedschapgebruik tonen octopussen hun intelligentie op verschillende manieren:

• Aanpassingsvermogen: ze kunnen hun gedrag snel veranderen op basis van ervaring.
• Verkenning en nieuwsgierigheid: ze onderzoeken nieuwe objecten en omgevingen.
• Sociale interactie: sommige soorten tonen signalen naar soortgenoten, zoals kleurveranderingen.
• Leren door ervaring: ze kunnen fouten vermijden en strategieën aanpassen.