Bij

Anthophila

Grootte en Gewicht

Vrouwtjesbijen (werkbijen en koninginnen):
- Werkbijen: ongeveer 1,2 tot 1,5 cm lang.
- Koningin: groter, tot wel 2 cm lang.
- Gewicht: tussen de 80 en 120 milligram.
Mannetjesbijen (darren):
- Iets groter dan werkbijen, tot 1,7 cm.
- Gewicht: ongeveer 200 milligram.

Levensduur

Werkbijen:
- In de zomer: slechts 4 tot 6 weken.
- In de winter: tot 6 maanden.
Koningin:
- Kan 3 tot 5 jaar leven.

Voedsel

Volwassen bijen eten:
- Nectar (voor energie, suikers).
- Stuifmeel (voor eiwitten en vetten).
Larven krijgen:
- Koninklijke gelei (royal jelly) in de eerste dagen.
- Daarna nectar en stuifmeel, behalve de toekomstige koninginnen, die langer royal jelly krijgen.

Kenmerken van Bijen

Lichaam: bestaat uit drie delen – kop, borststuk en achterlijf.
Vleugels: twee paar, snel bewegend.
Ogen: vijf ogen (twee grote samengestelde ogen en drie kleine ocelli).
Antenne: voor geur en tast.
Steekorgaan: alleen vrouwtjes hebben een angel (werkbijen en koninginnen).

Familie

Bijen behoren tot de familie Apidae binnen de orde Hymenoptera (vliesvleugeligen). Deze familie omvat een grote verscheidenheid aan bijensoorten, waaronder:

Leefgebied en Verspreiding

Natuurlijke leefomgeving:
- Bossen, weiden, tuinen, savannes, woestijnranden.
- Holle bomen, ondergrondse holen, of door mensen gemaakte bijenkasten.
Verspreiding:
- Bijen komen voor op alle continenten behalve Antarctica.
- De honingbij is wereldwijd verspreid, mede door de mens.

Interessante Feiten

Bijen gebruiken de zon als kompas.
Honingbijen communiceren via een “waggeldans” om voedselbronnen aan te wijzen.
Bijen kunnen gezichtjes herkennen en eenvoudige rekensommen uitvoeren.
Er zijn wereldwijd meer dan 20.000 bijensoorten.
Voor 1 potje honing moeten bijen meer dan 100.000 bloemen bezoeken.
Bijen zijn essentieel voor de bestuiving van 75% van onze voedselgewassen.

Extra informatie over Bijen

Leren over het Bijennest.

Wat is een Bijennest?

Een bijennest is de plek waar een bijenvolk leeft, werkt en zich voortplant. Het is een zorgvuldig opgebouwde structuur die bescherming biedt tegen roofdieren, weersomstandigheden en waarin voedsel wordt opgeslagen.

Waarom zitten bijen in een bijennest?

Bijen leven in een nest omdat het:

Veiligheid biedt voor de koningin, larven en voedselvoorraden.
Een plek is waar ze samenwerken als kolonie.
Een gecontroleerde omgeving is voor broedzorg (het grootbrengen van jonge bijen).
Nodig is voor overwintering (vooral in koudere klimaten).

Wat doen bijen in het nest?

Elke bij heeft een taak:

Koningin: legt eieren (tot wel 2.000 per dag!).
Werkbijen:
- Verzorgen larven.
- Bouwen raten van was.
- Bewaken de ingang.
- Ventileren het nest met hun vleugels.
- Maken honing van nectar.
Darren: paren met de koningin (en sterven daarna).

Hoe ziet het binnenin een bijennest eruit?

Binnenin het nest vind je:

Raten: zeshoekige cellen van bijenwas.
- Gebruikt voor het opslaan van honing en stuifmeel.
- Gebruikt als broedcellen voor eieren, larven en poppen.
Koninginnecel: groter dan de andere cellen, speciaal voor het opkweken van een nieuwe koningin.
Gangen en open ruimtes: voor ventilatie en beweging.

Kenmerken van een bijennest

Materiaal: gemaakt van bijenwas, geproduceerd door werkbijen.
Structuur: bestaat uit meerdere horizontale raten.
Locatie:
- In het wild: in holle bomen, rotspleten, of onder de grond (bij sommige soorten).
- Door mensen: in bijenkasten (voor imkerij).
Temperatuurregeling: bijen houden de temperatuur rond de 34-35°C voor het broed

Hoe noem je groep van Bijen?

Een groep bijen wordt meestal een bijenvolk genoemd. Hier zijn een paar termen die gebruikt worden om groepen bijen te beschrijven:

Hoe noem je een groep bijen?

1. Bijenvolk

Dit is de meest gebruikte term.
Een bijenvolk bestaat uit:
- Eén koningin
- Duizenden werkbijen
- Enkele honderden darren (in het paarseizoen)

2. Zwerm

Een zwerm is een groep bijen die het nest verlaat met een koningin om een nieuw nest te vormen.
Zwermen zijn tijdelijk en zoeken een nieuwe plek om zich te vestigen.

3. Kolonie

Dit is een bredere biologische term voor een groep sociale insecten die samenleven.
Een bijenvolk is dus een type kolonie.

Leren over het Bijenkorf?

Wat is een Bijenkorf?

Een bijenkorf is een traditionele, vaak ronde structuur van gevlochten stro of riet, waarin een bijenvolk leeft. Het werd vroeger veel gebruikt door imkers om honingbijen te houden. Tegenwoordig zie je ze vooral als decoratie of in historische bijenhouders.

Waarvoor wordt een bijenkorf gebruikt?

Huisvesting voor een bijenvolk.
Bescherming tegen regen, wind en roofdieren.
Productie van honing en bijenwas.
Broedplaats voor jonge bijen.

Waarom zitten bijen in een bijenkorf?

Bijen zoeken een veilige, droge en warme plek om hun nest te bouwen. De bijenkorf biedt:

Een gesloten ruimte waarin ze hun raten kunnen bouwen.
Een stabiel klimaat voor het broed.
Een plek dicht bij bloemen en nectarbronnen.

Wie heeft de bijenkorf uitgevonden?

De klassieke bijenkorf zoals we die kennen (van stro) is niet door één persoon uitgevonden, maar is ontstaan in de Middeleeuwen in Europa. Het ontwerp werd door boeren en imkers ontwikkeld en verbeterd over de eeuwen heen.

De moderne bijenkast met uitneembare ramen werd echter uitgevonden door:

Lorenzo Langstroth (VS, 1851)
Hij ontdekte de “bijenruimte” – de ideale afstand tussen raten – wat het mogelijk maakte om bijen te houden zonder het nest te verstoren.

Dit is hoe een Bijenkorf eruit ziet

Andere bijenverblijven: Bijenkast en Bijenhotel

Bijenkast

Een moderne versie van de bijenkorf.
Gemaakt van hout of kunststof.
Bestaat uit losse ramen die imkers kunnen inspecteren en oogsten.
Uitgevonden door Lorenzo Langstroth in 1851 (VS), die het verplaatsbare raam introduceerde.

Bijenhotel

Geen verblijf voor honingbijen, maar voor wilde bijen zoals metselbijen en behangersbijen.
Gemaakt van houtblokken, bamboe of riet met gaatjes.
Wordt gebruikt voor nestgelegenheid, vooral in tuinen en parken.
Belangrijk voor de bestuiving van planten en bloemen.